23 Kasım 2012 Cuma

Türkiye'nin Yer Şekillerinin Genel Özellikleri

arap ve avrasya levhası örnek
Arap ve Avrasya levhası

  • Türkiye ortalama yükseltisi fazla olan bir ülkedir. Ortalama yükseltisi yaklaşık 1132 metredir. Avrupa'nın en yüksek devletidir.Yüksek olmasının sebebi üçüncü zamanın sonlarında dördüncü zamanın başlarında Avrasya ve Arap levhasının Anadolu yarım adasını sıkıştırarak toptan yükseltmesidir.
  • Türkiye'de yükselti batıdan doğuya doğru gidildikçe genellik artmaktadır. Bunun sebebi ise kuzeye doğru hareket ederek Anadolu yarım adasını doğudan sıkıştıran Arap levhasıdır. Yani kısaca Arap levhasının Anadolu yarım adasının doğusunda yer almasıdır. Arap levhası eğer Anadolu'nun batısında yer alsaydı Anadolu'nun batısında yükselti daha fazla olacaktı.
  • Dağlar genellikle doğu, batı olarak uzanır. Bunun sebebi ise Arap levhasının ve Avrasya levhasının Anadolu yarım adasını kuzey, güney yönlü olarak sıkıştırmasıdır. Eğer sıkıştırma doğu, batı yönlü olsaydı, Türkiye'de dağlar kuzey, güney yönlü olarak uzanacaktı. 
  • Akdeniz ve Karadeniz bölgesinde dağlar kıyıya paralel uzanır, Ege bölgesinde ise dağlar kıyıya dik uzanır. Dağların uzanış yönü iklim ve ulaşım gibi bir çok faktörü etkiler. Örneğin Akdeniz ve Karadeniz bölgesinde dağlar kıyıya paralel uzandığı için bu bölgelerde iklim iç kesimlere kadar sokulamaz ve kıyı ile iç kesimler arasında iklim farkları ortaya çıkar. Ege bölgesinde ise dağlar kıyıya dik uzandığı için nem iç kesimlere ulaşırken hiç bir engel ile karşılaşmaz ve kıyı ile iç kesimler arasında çok fazla iklim farkları görülmez. 
  • Ova ve Platolar genellikle yüksek kesimlerde yer alır. Bunun sebebi üçüncü jeolojik zamanın başlarında dış kuvvetler tarafından düzleştirilen Anadolu yarım adasının Üçüncü jeolojik zamanın sonlarında, dördüncü jeolojik zamanın başlarında toptan yükselmesidir.
  • volkanik dağlar türkiye haritası
    Türkiye'nin Volkanik Dağları
  • Türkiye'de sönmüş volkanik dağlar bulunur. Erciyes, Büyük Ağrı, Küçük Ağrı, Nemrut, Tendürek, Süphan, Hasan, Karaca, ve Karadağ başlıca sönmüş volkanik dağlarımızdır. Ayrıca Ağrı dağı  Türkiye'nin en yüksek dağıdır. Yükseltisi yaklaşık 5000 metre civarındadır. Dört mevsim boyunca tepe  kısmı karlarla örtülüdür. Türkiye'de volkanik dağlara en fazla İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgesinde rastlanır. Volkanik dağlar fay hatlarına paralellik gösterirler.
  • Türkiye'de birçok jeolojik zamanda oluşmuş araziye rastlanır. Örneğin Zonguldak'taki taş kömürü yatakları birinci jeolojik zamanda oluşmuş arazilerdir.
yükselti haritası türkiye
Türkiye yükselti haritası





Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Yorumunuzu yazınız...