Zonal (Yerli) Topraklar

Zonal yani yerli topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşurlar. Yani zonal topraklar bir iklime has olan topraklardır. Bu topraklarda azonal toprakların aksine tabakalaşma belirgindir. Başlıca yerli toprak tipleri ; laterit, terra rossa, kahverengi orman, çernezyom, bozkır, podzol, çöl, tundra topraklarıdır.

Fiziksel ve Kimyasal Çözülme

Yeryüzündeki kayaçların çözülmesi sonucu toprak oluşur. Toprak oluşum süreci çözülme olayına göre değişir. Çözülme olayları ise sıcaklık, gece gündüz arası sıcaklık farkı ve yağış miktarına bağlıdır. İki tip çözülme olayı vardır.

Rejimine Göre Akarsular

Akarsuların debilerinin yıl içerisinde gösterdikleri değişiklikler rejim olarak adlandırılır. Akarsuların rejimini etkileyen faktörleri iklim, kar erimeleri, bitki örtüsü, akarsunun uzunluğu ve beşeri faktörler olarak sıralayabiliriz. Rejimi etkileyen en önemli faktör ise iklimdir (yağış rejimi).Akarsular rejimlerine göre 4 dörde ayrılırlar.

Artezyen ve Gayzer

Artezyen

Artezyen

İki geçirimsiz tabaka arasında biriken suların sondaj yardımı ile yeryüzüne çıkarılmasına artezyen kaynak denir. Resimde gördüğünüz gibi üst tarafta bulunan geçirimsiz tabakanın bazı geçirimli yerleri vardır bu yerlere beslenme bölgesi adı verilir. Bu bölgelerde giren sular birikerek iki geçirimsiz tabaka arasında basınç altında kalır. Üst kısımdaki geçirimsiz tabakaya sondaj ile delik açılarak bu deliğe demir boru yerleştirilir, demir borunun su altında kalan kısımlar delikli olur. Fizik kurallarına uygun bir şekilde basınçtan dolayı açılan delikten su fışkırır. Suları soğuktur ve içme suyu olarak kullanılabilir.

Oluşumlarına Göre Doğal Göl Çeşitleri

Kara içlerindeki durgun su kütlelerine göl denir. Doğal göl ise insan etkisi olmadan iç ve dış kuvvetlerin doğal yollarla oluşturduğu göllerdir. Göllerin su seviyesi yükselince gideğenleri yardımıyla fazla suları dışarıya boşaltıyorsa bu göllere açık havzalı göl, eğer gideğenleri yoksa bu göllere kapalı havzalı göl denir. Gideğen ise göl taban seviyesini aşınca bu taşan suları başka göllere, ırmaklara yada denizlere taşıyan ayaktır.

En Tuzlu ve En Tuzsuz Denizler

  Dünyanın %71'ini sular %29'unu ise karalar oluşturur. Dünya üzerindeki suların tuzluluk oranı bazı etmenlere bağlı olarak farklılıklar gösterir. Sulardaki tuzluluk oranını belirleyen en önemli faktör buharlaşma olayıdır. Bölgedeki buharlaşma olayı ne kadar fazla ise denizlerdeki tuzluluk oranı o kadar artar. Yani buharlaşma olayında denizleri oluşturan sular gaz haline geçerek atmosferin yüksek kesimlerine doğru yol almaya başlar fakat denizlerdeki tuzlar buharlaşma olayından etkilemez gaz haline geçmezler, buharlaşma olayı sonucunda tuz miktarı azalmaz, fakat su miktarı azalır buna bağlı olarak tuz oranı atar artar. Dünya üzerinde buharlaşma olayının en fazla olduğu yerler dönence çevreleridir.

Doğal Afetler Nelerdir ?

Doğal afetler

Doğal afetler, dış ve iç kuvvetlerin etkisi ile meydana gelen can ve mal kayıplarına neden olan doğa olaylarıdır. Doğal afetler her an meydana gelebilir, insanoğlu teknolojiyi geliştirdikçe doğal afetlerin ne zaman meydana geleceği hakkındaki tahminler kolaylaşmaktadır. Heyelan, Erozyon ve çığ gibi doğal afetlerin insanoğlu üzerindeki etkisi az iken, deprem ve tsunami gibi yıkıcı etkisi fazla olan afetlerin insanoğluna etkisi daha fazladır.