Tarihe Giriş

Geçmişte yaşamış insan ve insan topluluklarının meydana getirmiş olduğu olayları, geçmişte yaşamış medeniyetleri, bu medeniyetlerin kültürel, sosyal, ekonomik yapılarını ve medeniyetlerin birbiri olan etkileşimlerini yer ve zaman gösterek, belgelere dayanarak, sebep sonuç ilişkisi içerisinde tarafsız (objektif) olarak inceleyen sosyal bilim dalına tarih denir.






Tarihi Olay : Büyük insan topluluklarını etkileyen ekonomik, siyasi ve sosyal sebeplerden doğan kısa süreli gelişmelerdir. Bir olayın tarihi bir olay olması için olayın üzerinden belli bir zaman geçmelidir.

Tarihi Olgu : Tarihi olayların sonucunda oluşan uzun süreli gelişmelerdir. 

Örnekle açıklamak gerekirse Malazgirt savaşı tarihi bir olaydır. Malazgirt savaşı sonucunda Anadolu'nun Türk - İslam devleti haline gelmesi tarihi bir olgudur.

Tarihi Olaylar İncelenirken ;

1. Objektif yani tarafsız olunmalı.
2. Neden/Sebep - Sonuç ilişkisi içerisinde incelenmeli.
3. Olayın geçtiği yer ve olayın gerçekleştiği zaman belirtilmeli.
4. Olaylar incelenirken günümüz şartları değil olayın geçtiği zamanın şartları göz önüne alınmalı.
5. Birden fazla belgeden yararlanılmalı.
6. Belgelerin doğruluk tahlili(analiz) yapılmalı.

Tarih Biliminin Yöntemleri

Orhun yazıtları

 Tarih bilimi araştırma yaparken ilk önce kaynak/belge arayışı içine girer.Belge bir gerçeğe tanıklık eden herşeydir(yazı,fotoğraf,video vb.). Bu belge/kaynak yazılı veya yazısız olabilir. 

Yazılı kaynaklar 

1. Kitabeler
2. Antlaşmalar
3. Atlaslar
4. Yıllıklar
5. Mahkeme kayıtları
6. Kitaplar
7. Fermanlar
8. Paralar (paranın yazısız kaynak olduğunu düşünebilirsiniz ama değildir.)
9. Biyografiler
10. Takvimler
11. Tabletler

Yazısız Kaynaklar

1. Heykeller
2. Silahlar
3. Fosiller
4. Evler
5. Kaleler
6. Kabartmalar
7. Seramikler ( Su yardımı ile hamur kıvamına getirelen bir çeşit toprağa şekil verildikten sonra toprağı ısıtıp sertleştirilerek oluşturulan çanak, çömlek gibi araçlara seramik denir. )

Yazılı belgeler yazısız belgelerden daha çok bilgi içerir bu yüzden yazılı belgeler yazısız belgelere göre daha çok güvenilirdir. Yazılı belgeler günümüzden geriye gidildikçe azalır bu yüzden çok eski tarihlerin aydınlatılması  daha zordur. Tarih öncesi yani yazının daha ortada olmadığı dönemlerdeki bilgiler varsayımlardan ibarettir. Doğruluğu kesin değildir.

Yazılı ve yazısız belgeler toplandıktan sonra analizi yapılır, elde edilen bilgiler ayrıştırılır. Daha sonra belgelelerin doğruluğu araştırılır. En son olarak doğruluğu kesinleştirilen bilgiler bir araya getirilir.

Bu aşamaların maddeler halinde sıralanışı.

1. Belge bulmak
2. Belgelerin analizi
3. Belgelerin kritiğini yapmak (doğruluğunu araştırmak)
4. Belgeler ile elde edilen bilgilerin sentezini yapmak

Tarihin Sınıflandırılması

Tarihin sınıflarındırılmasındaki temel amaç tarihi daha kolay öğretmektir. Tarih zaman,mekana ve konuya göre sınıflandırılabilir.

Zaman göre sınıflandırma : İlk çağ, Orta çağ, Osmanlı devleti Fatih Sultan Mehmet dönemi gibi sınıflandırmalar zaman göre sınıflandırmaya örnektir.
Mekana  göre sınıflandırma : Asya tarihi, Avrupa tarihi, Afrika tarihi, Mezopotomya (Fırat ve dicle nehri arasında kalan yer) tarihi, Anadolu tarihi gibi sınıflandırmalar mekana göre sınıflandırmaya örnektir.
Konuya göre sınıflandırma : Tıp tarihi, Türk tarihi, Hukuk tarihi gibi sınıflandırmalar konuya göre konuya göre sınıflandırmaya örnektir.

Yazılışlarına Göre Tarih Çeşitleri

Heredot

Hikayeci tarih : İlk tarih yazım şeklidir. Bu yazım şekli ilk olarak yunan tarihçi Heredot ile başlamıştır. Bu ip yazım şekillerinde olaylar destansı ve hikayeci bir üslüp ile anlatılır. Yer ve zaman gösterilsede sebep - sonuç ilişkisi gösterilmez. Güvenilirliği en az olan tarih yazım şeklidir.

Öğretici tarih : Bu yazım şeklindeki asıl amaç yaşanan olaylardan ders alarak toplumun ahlaki değerini yükseltmek ve topluma zor günlerinde morel vermektir.. Yazılarda kahramanlar ön plana çıkartılırken başarısızlıklar bir kaç cümle ile özetlenir. Bu yazım şekli duygusal bir yapıya sahiptir. Öğretici tarihin öncüsü yunan tarihçi Tukididis'tir

Neden - Nasılcı tarih : Günümüzde kullanılan tarih yazım şeklidir. Bilimsel tarihte denir. Bu yazımda olaylar belgelere dayandırılır, neden - sonuç ilişkisi içerisinde objektif olarak incelenir. Güvenilirliği en fazla olan tarih yazım şeklidir.