Zonal (Yerli) Topraklar

Zonal yani yerli topraklar iklim ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşurlar. Yani zonal topraklar bir iklime has olan topraklardır. Bu topraklarda azonal toprakların aksine tabakalaşma belirgindir. Başlıca yerli toprak tipleri ; laterit, terra rossa, kahverengi orman, çernezyom, bozkır, podzol, çöl, tundra topraklarıdır.

Laterit Topraklar

Laterit topraklar

Ekvatoral iklimin hakim olduğu bölgelerde geniş yapraklı orman bitki örtüsü altında oluşan toprak tipidir. Ekvatoral bölge çok fazla yağış alan bir bölge olduğu için bu topraklar çok fazla yıkanmıştır bunun sonucunda bitkilerin yetişmesi için gerekli olan maddeler toprağın alt katmanına taşınarak verimsizleşmiştir. Aynı şekilde üzerinde gür bitkiler olduğu için humus bakımından zengin olması gerekir fakat fazla yıkanmadan dolayı humus alt katmanlara taşınmıştır. Bünyesinde demiroksit miktarı çok fazla olduğu için kırmızı renklidir. Ev yapımında kullanılan tuğla malzemesi bu topraklardan elde edilir.

Terra - Rossa Topraklar

Terra Rossa toprakları

Akdeniz iklimin hakim olduğu bölgelerde maki bitki örtüsü altında oluşan toprak tipidir.  Genellikle kalkerli arazi üzerinde oluştuğu için bünyesinde bol miktarda kireç bulunur. Kireç toprağın verimini azaltır fakat sulama ve gübreleme ile tarıma uygun hale getirilebilir. Laterit topraklarda olduğu gibi bu toprakların bünyesinde de bol miktarda demiroksit olduğu için kırmızı renklidir, bu yüzden kırmızı topraklar olarakta adlandırılırlar. Ülkemizin Akdeniz, Ege ve Marmara bölgesinde görülen topraklardır. Bünyesinde bol miktarda kil bulundurur.

Kahverengi Orman Toprakları

Kahverengi orman toprakları

Okyanusal iklimin hakim olduğu bölgelerde geniş yapraklı orman bitki örtüsü altında oluşan toprak tipidir. Bitki örtüsü gür olduğu için bu topraklar humus açısından oldukça zengindir buna bağlı olarak tarıma elverişlidir. Ülkemizin Karadeniz bölgesinde görülen toprak tipidir.

Çernezyom Topraklar

Çernezyom topraklar

Sert karasal iklimin hakim olduğu bölgelerde çayır bitki örtüsü altında oluşan toprak tipidir. Humus açısından en zengin topraklardır buna bağlı olarak dünyanın en verimli toprakları konumundadır. Humus açısından zengin olmasının sebebi fazla yıkanmaması ve sıcaklık düşük olduğundan dolayı üzerindeki bitkilerin ayrışamamasıdır. Humus açısından zengin olması rengini siyaha çevirir. Bu nedenle kara toprak olarakta adlandırılır. Ülkemizde Erzurum - Kars platosunda görülen topraklardır. Dünyada ise ABD, Kanada ve Rusya'da yaygın olarak görülür.

Kahverengi ve Kestane renkli Bozkır Toprakları

Bozkır toprakları

Ilıman karasal iklimin hakim olduğu bölgelerde bozkır bitki örtüsü altında oluşan topraklardır. Bitki örtüsü gür olmadığı için humus bakımından fakirdir ve fazla yıkanmadığı için toprak üzerinde tuz birikimi fazladır. Verimsiz topraklardır fakat sulama ile tahıl tarımına uygun hale getirilebilir. Ülkemizin İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgesinde görülür.

Podzol Topraklar

Podzol topraklar

Sert Karasal iklimin fazla yağış olan bölgelerinde İğne yapraklı ormanlar altında oluşan topraklardır. İğne yapraklı orman bitki örtüsü tayga olarak adlandırılır. Yıkanma fazla olduğu için verimsizdir ve açık renklidir. Gübre ve sulama ile tarıma uygun hale getirilebilir. Dünyada Sibirya, İskandinavya ve Kanada'da görülür. Ülkemizde de bu podzol topraklara rastlanır.

Tundra Toprakları

Tundra toprakları

Tundra ikliminin hakim olduğu bölgelerde tundra bitki örtüsünün altında oluşan topraklardır. 70° kuzey enlemleri çevresinde görülür. Yılın büyük bir bölümü donmuş haldedir. Yazın sıcaklığın artmasına bağlı olarak çözülerek bataklık haline gelir. Bitki örtüsü bakımından fakir olduğu için humus oluşumu görülmez. Buna bağlı olarak verimsiz topraklardır. 

Çöl Toprakları

Çöl Toprakları

Çöl iklimin hakim olduğu bölgelerde oluşan topraklardır. Bitki örtüsü cılız otlar ve kaktüslerdir. Bitki örtüsü yok denecek kadar az olduğu için humus oluşumu görülmez. Çok az yıkandıkları için kireç ve tuz birikimi fazladır. Buna bağlı olarak tarıma elverişsizdir. Dönenceler çevresinde ve yağışın çok az olduğu karaların iç kesimlerinde bu topraklara rastlanır. Türkiye'de bu topraklara rastlanmaz fakat tuz gölü çevresinde çölleşmiş topraklar vardır.